Przejdź do treści

Czym jest uważność i jak ją praktykować?

Czym jest uważność? Joanna Nowocień

Czujesz, że życie pędzi za szybko? Myślisz o pracy podczas spaceru, nadrabiasz podcasty na siłowni, a w niedzielny wieczór zamiast odpoczywać już układasz plan tygodnia? Jeśli tak, to znak, że warto zatrzymać się choć na chwilę.

Uważność, czyli mindfulness, pomaga zwolnić, odetchnąć i naprawdę poczuć chwilę. To nie medytacja w jaskini ani ezoteryczne praktyki. To codzienna umiejętność bycia tu i teraz – przy kawie, rozmowie czy zwykłym oddechu.

Życie w pędzie

Żyjemy w pędzie i to oczywiste. Parafrazując słynne słowa Kieślowskiego, nie to jest najgorsze, tylko to, że zaczynamy się w tym urządzać. Akceptujemy pęd, nakładamy na siebie dodatkowe obowiązki, biegniemy bez tchu, starając się wywiązać ze wszystkich. W tym biegu często jesteśmy nie tam, gdzie chcemy być.

Na siłowni zamiast skupić się na ćwiczeniach słuchamy podcastów, bo nadrabiamy naukę języka. W niedzielny wieczór myślimy już o pracy, często odczuwając napięcie zamiast wyciągnąć się na kanapie z książką albo pograć w planszówki z domownikami.

Na czym polega uważność?

Uważność to praktyka świadomego bycia tu i teraz. Polega na skupieniu uwagi na bieżącym doświadczeniu – swoich myślach, emocjach, ciele i otoczeniu – bez oceniania i analizowania. To umiejętność zauważania tego, co się dzieje, zamiast działania na autopilocie.

Bycie uważnym nie oznacza pustki w głowie ani odcinania się od myśli. Chodzi o ich obserwowanie z dystansem, tak jakbyśmy oglądali przepływające chmury na niebie.

Jak praktykować uważność na co dzień?

Tu właśnie na pomoc przychodzi uważność – prosta praktyka, która pozwala naprawdę doświadczyć chwili. To miła przerwa dla siebie, bez oceny i krytycznych analiz.

Zamiast gnać, zatrzymaj się i zauważ to, co dotąd było ignorowane. Takich okazji jest wiele: kawa parująca w kubku, czekolada powoli rozpływająca się w ustach, wyjrzenie przez okno.

Codzienne sposoby praktykowania uważności:

  • świadome picie kawy lub herbaty, koncentrując się na smaku, zapachu i ciepłe kubka,
  • uważne jedzenie, czyli powolne przeżuwanie i smakowanie potraw,
  • wsłuchiwanie się w własny oddech,
  • spacer w skupieniu, zauważając zapachy, dźwięki, kolory wokół,
    rozmowa w pełnym kontakcie, kiedy naprawdę słuchamy drugiej osoby,
  • i wiele innych. 

Ważne jest, by nie próbować „osiągnąć” żadnego efektu, ale jedynie zauważać, co się dzieje.

Jak wygląda trening mindfulness?

Praktyka uważności nie musi oznaczać wielogodzinnych medytacji. Trening mindfulness można zacząć od kilku minut dziennie. Już 10 minut medytacji przez kilka tygodni prowadzi do zauważalnych zmian w mózgu, widocznych na badaniach MRI.

Typowy trening mindfulness obejmuje:

  • medytację oddechu – koncentracja na naturalnym rytmie wdechów i wydechów,
  • skanowanie ciała – zauważanie doznań fizycznych, napięć i rozluźnień,
  • medytację chodzoną – uważne stawianie kroków, poczucie kontaktu z podłożem,
  • uważne słuchanie i mówienie – świadome bycie w relacjach z innymi.

Nie trzeba zamykać oczu ani czekać na „oświecenie”. Medytacja to bardziej trening uwagi niż rytuał, chociaż też może się nim stać.

Skąd pochodzi mindfulness?

Dosłownie wszystko może być cennym polem doświadczalnym. Praktyka uważności ma swoje korzenie w tradycji buddyjskiej i innych systemach. Jej popularność na Zachodzie przyniosły programy Jona Kabat-Zinna, zwłaszcza MBSR – Mindfulness-Based Stress Reduction, wprowadzony w latach 70. w Massachusetts Medical School.

Dzięki MBSR i kolejnym programom klinicznym uważność zaczęła być stosowana w medycynie, psychologii i psychoterapii. Popularność wzrosła dzięki badaniom naukowym potwierdzającym jej korzyści.

Jak uważność działa na mózg?

Okazuje się, że praktyka uważności ma korzystny wpływ na nasz mózg:

  • powiększa się hipokamp odpowiedzialny za pamięć i regulację emocji,
  • zmniejsza się aktywność ciała migdałowatego reagującego na stres,
  • zwiększa się grubość kory przedczołowej, co poprawia samokontrolę i podejmowanie decyzji.

Przykłady badań:

  • Hölzel et al., 2011 (Harvard): 8 tygodni MBSR – zwiększona gęstość istoty szarej w hipokampie.
  • Tang et al., 2015: medytacja poprawia połączenia między korą przedczołową a obszarami emocjonalnymi – lepsza regulacja emocji.
  • Lazar et al., 2005: u doświadczonych medytujących kora przedczołowa jest grubsza niż u osób niepraktykujących.

Jak zacząć praktykę uważności?

Jeśli dopiero zaczynasz, spróbuj krótkich, prostych ćwiczeń:

  1. Zatrzymaj się na minutę – skup się na oddechu i poczuj swoje ciało.
  2. Zauważ zmysły – dostrzeż jeden zapach, jeden dźwięk, jedno odczucie.
  3. Wybierz jedną czynność dziennie i wykonaj ją w pełnej uważności, np. mycie rąk, jedzenie, chodzenie.
  4. Nie oceniaj – jeśli odpłyniesz myślami, delikatnie wróć do obserwacji.

Dlaczego warto praktykować mindfulness?

Regularna praktyka uważności przynosi wymierne korzyści:

  • redukuje stres i napięcie,
  • poprawia koncentrację i pamięć,
  • pomaga radzić sobie z emocjami,
  • wspiera zdrowie psychiczne i fizyczne,
  • poprawia relacje z innymi.

Uważność to nie modny trend, lecz prosta umiejętność bycia obecnym. Możesz zacząć od kilku minut dziennie, obserwując swój oddech, ciało i emocje. Z czasem zauważysz, że łatwiej ci zatrzymać się w biegu życia i naprawdę doświadczać chwil, które do tej pory umykały.

Uważność a hipnoterapia – droga do głębszej zmiany

Praktyka uważności pomaga nam zatrzymać się, zauważyć swoje emocje, myśli i reakcje. Jednak czasem, mimo tej świadomości, trudno jest samodzielnie zmienić utrwalone schematy czy nawyki. Właśnie tu z pomocą przychodzi hipnoterapia.

Hipnoza online pozwala w bezpieczny i komfortowy sposób dotrzeć do podświadomości, gdzie ukryte są nasze automatyczne wzorce zachowań i emocji. W stanie głębokiego relaksu łatwiej uwolnić stres, pozbyć się blokad i wprowadzić pozytywne zmiany w życiu. Połączenie praktyki uważności z hipnoterapią może być wyjątkowo skuteczne, bo mindfulness zwiększa naszą świadomość, a hipnoza pozwala pracować na jej głębszym poziomie.

Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak hipnoza online może pomóc Ci lepiej radzić sobie ze stresem, emocjami czy ograniczającymi przekonaniami, zapraszam Cię na darmową konsultację.